Woorden op een goudschaal leggen

 

Bron: Informatief Bulletin (‘Gele vellen’), Lodewijk Makeblijde College, Rijswijk (Z-H), 5e jrg., nr. 1, 1974.

Met lichte verbazing las ik in het Mededelingenblad van een voorgenomen voorlichtingsavond over de Nederlandse literatuur, voor zover die betrekking heeft op zaken als seksualiteit en moraal. Een lichtzinnig idee, m.i., waarbij de moeilijkheden sterk worden onderschat.
De opgave (voor de leidende neerlandist) is immers: bij de ouders de opvatting ingang te doen vinden dat bv. een boek als Turks fruit pas echt een doortrapt en schijnheilig boek zou zijn, wanneer de dysfemismen daar vervangen werden door de Latijnse termen. Maar… dat is helemaal het probleem van deze ouders niet! Hun probleem is dat Turks fruit nu eenmaal geen Paaps fruit is, en dat het – met dysfemismen of niet – geen aanspraak behoort te maken op de benaming Literatuur. Men kan ook moeilijk anders verwachten van ouders die – bij de gangbare opvoedingssystemen en -practijken – bereid zijn te aanvaarden, dat neurotische afwijkingen als die van Beatrijs (haar absurde zin voor regelmaat, zich uitend in het trekken aan een touw o freud, het dwangmatig zoeken naar een opzichtige plaats voor een sleutel, een onverantwoorde schoonmaakwoede, het zich vergooien aan éen minnaar de eerste 7 jaar, aan vele minnaars de volgende, hectische jaren) nog als het minste van alle kwaden kunnen worden beschouwd.1
Dat het dus iets volslagen onschuldigs zou zijn, indien deze gestoorde non – die immers door grandioze ideeën wordt gedragen (ideeën die de instemming hebben van het hele volk – want daarover zijn we het toch eens?) kritiekloos op een voetstuk wordt geplaatst als hét model van de moraal? Het wordt woorden op een goudschaal leggen, die avond, of het wordt een eindeloos ge-o-h. Ik geloof er niet erg in, wil ik maar zeggen; ik zie meer heil in een leergang ‘Literatuur en het eigenlijke woord. Voor ouders.’ Dat lijkt me in ieder geval geen tijdverlies voor alle betrokkenen, zoals, naar ik vrees, nu.


  1. Zie Cornets de Groots beschouwing over de Beatrijs in de bundel Intieme optiek. []

Plaats een reactie