3 november 1985

 

Bron: Archief Cornets de Groot.

Gisteren bij Henk en Annelies.1
Hij ontving ons koel en met weinig enthousiasme. Waarom? dacht ik.
En kwam de aap uit de mouw, toen hij me zei: ‘Je hebt me in je brief over Hans Janmaat2 toch verkeerd beoordeeld’?
Ik had er geen trek in me te verdedigen – dat zou immers betekenen, dat ik hem opnieuw in staat van beschuldiging stelde, en dat wilde ik niet. Ik wist nu de omstandigheden: verdovingspillen. Het overwicht van een zwetser als Janmaat op een figuur als Henk. Zijn wrok tegen het St. Jans. Henk is vergeven, voor 100%. ‘Hij heeft geen poot meer om op te staan’, zei ik. ‘Dat gevaar is geweken.’
‘Ik zie hem nooit meer’, zei Henk, ‘gelukkig maar’. Dat vind ik ook. Want Henk kan tegen Janmaat niet op.3
‘Er is nu nog maar éen partij, waar we op kunnen stemmen’, zei hij later.

[p. 19]

Wel, dat betekent dat het waar is, dat grote politieke veranderingen inwendig een aardverschuiving ten gevolge hebben kan.4
Henk en de P.v.d.A.!
Aan tafel vertelde Narda van een voorval bij de Franse grens. Wij kwamen uit Parijs vandaan met de nachttrein. De douane controleerde zeer zorgvuldig de papieren en pikte er twee Marokkanen uit. Die moesten mee. Ook ik werd nauwkeurig bekeken, maar dat zwarte paspoort betekent toch veel en beschermt je tegen een hoop wantrouwen. Ik was wel ingenomen met het verhaal. Misschien begrijpt Henk mijn brief nu beter.

Narda vertelt me een droom.
Ze is alleen en op bezoek bij Kler en Wer,5 die pas terug is uit Arabië. Ze zal bij het stel blijven logeren. De kinderen zijn nog klein, ongeveer zo oud als toen ze naast ons woonden, een jaar of vier, vijf geleden. Er is video, waar griezelverhalen op te zien zijn. Maar ten dele spelen die verhalen zich ook in de werkelijkheid van dat huis af. Als ze gaan slapen, blijkt dat ze tussen het echtpaar moet gaan liggen, vooral op aandrang van Kler. Gegeneerd wil ze weigeren, maar Kler dringt aan. Wat betekent die droom?
Ik kan er geen touw aan vast knopen, ik denk aan dagresten. Het bezoek van Veron en Heske, waardoor Narda te laat in bed kwam, half drie. Blijven? Weggaan? Opblijven? Kler’s aandrang, Narda’s gêne, die mengeling van beklemming en angst of halve angst, waar kwam het vandaan? Waarom trouwens Kler en Wer, mensen die we in geen maanden hebben gezien?
Wie ging er onder hun schapevacht schuil?
Veron?
Aan tafel vertelde ze Heske en Veron, dat ze bij Ascher weg wilde, omdat haar directe baas haar begon te vervelen.
‘Heeft hij dan een oogje op jou?’ vroeg Veron.
Bij het afscheid nemen, klemde hij haar tegen zich aan. ‘Ik ken de symptomen’, zei ze tegen mij. ‘Hij heeft ook foto’s van me gemaakt, bij Leo Verboon en op de tentoonstelling van Heske, ofschoon ik zei dat ik dat niet wou. En dan die gedichten en tekeningen, die hij voor ons gemaakt heeft. Stel ik me nou aan? Of is die argwaan een beetje terecht?’
Ik toon haar het gedicht. 6
– Hm. Maar in de auto, toen hij me van Verboon naar huis reed, deed hij heel gewoon!
Wer. Een onschuldige, aardige jongen. Maar Wer + Arabië, dat is al heel wat anders.
Kler, een lief mens, heel artistiek, naar het uiterlijk conventioneel gekleed: vergelijk haar met Narda,- ze zijn practisch even oud.
Conventie en verleiding. En de emotie in de droom: dat gevoel van niet veilig te zijn. Het gevoel van zich te willen, maar niet te kunnen, mogen onttrekken aan de situatie. De conventie verbiedt een breuk op zo weinig grond als gêne. De verleiding om te blijven is groot. Maar waarom Kler en Wer? Waarom die jonge kinderen? Wat was er aan de hand zo’n vier, vijf jaar terug?
Toen hoorde ze elegante opmerkingen met welgevallen aan. Toen lokte ze zulke toenaderingspogingen uit. Ze genoot ervan. Ze had nog waarde als lustobject!
Dat wil ze nu niet meer.
-Vind je het vervelend dat ik je deze dingen vertel?
-Nee, dat vind ik niet vervelend. Daar ben ik voor.


 


  1. Henk Flinterman, gehuwd met Annelies, leerde Cornets de Groot in 1965 kennen aan de Haagse School voor Taal- en Letterkunde, waar beiden studeerden. Zie de correspondentie met Henk Flinterman. []
  2. Voordat hij begin jaren tachtig leider van de extreem-rechtse Centrumpartij werd, was Janmaat als leraar maatschappijleer verbonden aan het Lodewijk Makeblijde College waar Cornets de Groot werkte, en aan het St. Janscollege in Den Haag dat met het LMC verbonden was. []
  3. Zie voor de beslommeringen van Flinterman met Janmaat Nederland is nog lang niet af. []
  4. Vergelijk: ‘Iedere grote staatkundige verandering is een pedagogisch verschijnsel. Ze dwingt je tot belangstelling voor wat er om je heen gebeurt. En wat er van buiten af bij je binnen dringt, brengt innerlijk een volkomen gedaanteverwisseling tot stand.’ Uit: Iets persoonlijks. []
  5. Voormalige buren van Cornets de Groot op de Herenstraat in Leiden. []
  6. voorliggen, voelen, voorlopig, vloeiend
    voorbijgaan, vervelen, verraden
    vleesprijs volhouden

    (Geciteerd op 1 november 1985.) []
Doorgestreept: ‘Daarentegen had ze zich van het bezoek aan Annelies en Henk voorgesteld er te blijven tot de laatste trein (0.12 uur). Daar kon Matti’s vermoeidheid niet tegen op. We zagen ons gedwongen om half elf te vertrekken.’
Doorgestreept: ‘Voor Henk hoefde ze toch niet bang te zijn, allang niet meer.’
Doorgestreept: ‘, dat Heske op schrift stelde en niet Veron, zoals ik eerst dacht.’
Doorgestreept: ”deze Lilith.’
Doorgestreept: ‘Er zit veel in zo’n droom. Het maakt zo’n droom wel degelijk interessant, zo’n uitleg.’

Plaats een reactie