Zelden heb ik me zo ambivalent gevoeld als over deze campagne. Iets zeer hardnekkigs weerhoudt me ervan om me achter een kreet te scharen waarmee je in feite je onafhankelijkheid opgeeft; het “Everybody is an original”, – “I’m not” van Monty Python, of Bartleby’s “I prefer not to” staat me zoveel nader, dat ik niet goed weet hoe vorm te geven aan de gevoelens van solidariteit waar de actie vanzelf een beroep op doet.
Daar komt bij dat ik ook solidair ben met mezelf en met mijn eigen soort en ik er, nu de campagne zo’n enorm bereik heeft gekregen, niet veel voor voel om het hele spel tussen man en vrouw te zien als een strijd tussen daders en slachtoffers. Vrouwen spelen dat spel, zodra ze merken dat ze er talent voor hebben – dat wil zeggen: zodra ze zelfbewustzijn ontlenen aan het feit dat ze worden begeerd – zelf mee. Ik vraag me af welke vrouw er voor zichzelf voordeel uit heeft gehaald, ofwel wie de rollen heeft omgedraaid en de Weinsteins van deze wereld een sigaar uit eigen doos heeft gepresenteerd? Je bent in het leven zomaar slachtoffer. De kunst is nou juist om dat om te buigen: dat is pas feminisme. Helaas blijven veel vrouwen oeverloos slachtoffer. Dat is van alle tijden. Daar is zelfs geen emancipatiegolf tegen opgewassen.
En toch… Wat kan je anders hebben dan respect voor vrouwen die het ‘Me too’ opvatten als ‘So was I’ en nu boven wat hen klein hield uitgroeien door naar voren te komen en hun verhaal te vertellen? Niet omdat het om bekentenissen te doen is, maar omdat er voor hen tussen het lege gebaar van de hashtag en het persoonlijke (het lichaam en zijn geschiedenis) nu eenmaal niets is. Uit de film Suffragette die ik onlangs via de PvdD te zien kreeg, bleek eens te meer dat vrouwenstrijd nooit vrijblijvend is, dat het altijd terugslaat op het lichaam en op persoonlijke omstandigheden. En een andere waarheid: dat mannen soms bang zijn voor vrouwen, maar nooit zoals vrouwen bang zijn voor mannen… Respect dus voor vrouwen die proberen om met inzet van eigen ervaringen te voorkomen dat deze bewustwordingscampagne ontaardt in nietszeggendheid. Alleen het aura van onverwoestbare, onverteerbare authenticiteit kan voorkomen dat de beweging ontspoort in een heksenjacht, vervliegt als een hype, of de sfeer in de samenleving verder verkilt.