Om de vraag naar het belang van de vertaler te beantwoorden, kan het volgende schema van pas komen. In de Renaissance onderscheidde men tussen translatio, imitatio en emulatio om de verschillende niveaus aan te geven waarop kunstenaars teruggrepen op voorbeelden uit de Oudheid. Hoe verhoudt de vertaler in de optiek van Apropos zich tot die driedeling?

Bij vertalingen gaat het erom de betekenis van een tekst zo adequaat mogelijk in een andere taal om te zetten. Dat is niet altijd even gemakkelijk en soms is het zelfs onmogelijk. Van belang is het uitgangspunt: niet de brontaal bepaalt hoe de tekst er in de doeltaal uit komt te zien, en evenmin wordt het door de doeltaal bepaald - de vertaler is er verantwoordelijk voor. Maar het is waar dat hij daartoe in en binnen de doeltaal denkt. Dat betekent dat er in het vertalen wel degelijk sprake is van een creatief moment, van emulatio: de vertaler vervangt het origineel, en wel op een zodanige manier dat de vertaling niet langer van het origineel afhankelijk is, maar een zelfstandig leven kan leiden binnen de contekst van de eigen taal.

De kwaliteit van een vertaling wordt dus wel degelijk bepaald door de middelaar tussen de twee gebieden waarin de te vertalen mededeling tot nader order laveert. Er lijkt daardoor in de verhouding tussen vertaler en te vertalen tekst naast een creatief moment ook een 'pedagogisch' moment aanwijsbaar: de brontekst is weliswaar het voorbeeld, maar alleen door vanuit de doeltaal te denken kan de vertaler erin slagen om aan de vertaling die zelfstandigheid te verlenen waardoor het op gelijke hoogte met het origineel komt te staan, - wanneer de vertaling het origineel niet al voorbijstreeft.