7 november 1989

 

Bron: Archief Cornets de Groot.

Toen Ajax’ doelman in het UEFA Cup-duel tegen Austria-Wien zo verschrikkelijk blunderde dat Austria op 1-1 kwam te staan, kende de F-side in De Meer geen genade meer: niet met Austria en met Ajax niet. In de eerste helft van de verlenging werd de wedstrijd onderbroken, omdat de Oostenrijkse doelman Wohlfahrt, die al geruime tijd bestookt werd met sinaasappels, aanstekers en ander wegwerpmateriaal, door een ijzeren staaf in zijn rug werd getroffen.
“Onbegrijpelijk genoeg had de voor deze gelegenheid ingehuurde Ajax-omroeper Freek de Jonge in de slotfase olie op de golven gegooid door de volgende kreet door de microfoon te slingeren: ‘Hallo, hallo, heer Waldheim soll Herr Wiesenthal anrufen’. De vijandige stemming tegenover de Oostenrijkse voetballers uitte zich ook in het enkele malen gescandeerde ‘Nazi’s, nazi’s.’ De domheid regeerde in De Meer” – schreef Ben de Graaf de volgende dag in de Volkskrant.1 De burgemeester (Van Thijn) vond Freeks opmerking wat “ongepast” en Sonja wou Freek wat graag in haar show van zondag hebben, zegt de krant.2 In zijn verhitte fantasie was de U-pagina van de Volkskrant al helemaal aan hem, “de zondebok, de oorzaak van het vandalisme” gewijd, bekende Freek, die de alomtegenwoordige sportiviteit nog op bijzondere wijze verhoogde door in de mede door hem verpeste sfeer naar De Graaf uit te halen met: “Iemand die na zijn vijftigste nog sportjournalist is…”
Als ik het analyseer, is er dit gebeurd: Freek praat zijn mond voorbij, voelt nattigheid, betuigt zijn lichte spijt over het gebeurde,- bevindt zich min of meer in de situatie van Rushdie en rekent dus eigenlijk een beetje op bijval. Maar waar Rushdie (die in het afgelopen halve jaar meer dan 56 keer is moeten verhuizen) van alle kanten in bescherming wordt genomen, aangezien hij van het recht van vrije meningsuiting tegen heug en meug zal profiteren – wordt hèm integendeel voorgehouden dat hij had moeten zwijgen.
En natuurlijk had hij moeten zwijgen. Want ook zonder hem zou het publiek “Nazi’s! Nazi’s!” hebben geroepen om, zoals gewoonlijk, anderen met de eigen problemen op te zadelen. En natuurlijk volgt juist daarom deze vraag: Waarom mag Freek van ons niet, wat Rushdie van ons moet? Wat is het verschil tussen het (al dan niet opzettelijk) uitlokken van geweld en vrije meningsuiting? Welk racisme schuilt achter dit verschil in tolerantie? De hardste klappen vallen in ieder geval niet in de hoek der blanken en niet in die van Freek.3

14 nov. ’89 Lydia
16 nov. ’89 Berlijn, vijandbeeld etc.
18 nov. ’89 D66
 


  1. In de Volkskrant van 28 sept. 1989. []
  2. In Het gezeik waaraan Nederland kapot gaat in de Volkskrant van 29 nov. ’89. []
  3. Het ‘Bahar’-typoscript (zie hiervoor de inleidende verantwoording bij dit deel) eindigt met de volgende aantekeningen:

    1 sept. Rushdie’s boek vertaald
    (Ik geloof dat de belofte van een terugtocht uit het geweld, ons door zoveel verlichte geesten gegeven, een lichtzinnige belofte is, van een naïeve verlichting. Ik wil daar niet lichtzinnig in geloven. Ik geloof dat ik niet graag vernederd word en dat ik daarom net zo bescheiden, zo wantrouwig en zo open ben als mijn vader).
    Zie ook Voltaire-citaat Steiner, bij Kayzer.

    Wij nemen de vreemde elementen in onze eigen cultuur op. Het vreemde wordt ons steeds vertrouwder, omdat het steeds meer aangeboden wordt en omdat de vraag ernaar groot is. Het gaat op in het alledaagse meedoen. Er vindt een soort van nivellering plaats. “Ons exotisme is het exotisme van de toerist” – vgl. “de wereld van BB”.
    Zie ook Ter Braak.

    27 okt. Blokker over Calis
    4 nov. Calis verweert zich
    Stokvis! Kunst in vrijheid, p. 18;

    7 nov. regering DDR dient ontslag in
    9 november 1989.

    Vanmorgen gedroomd van Matti, die bij een struikeling haar voetje had verstuikt. De dokter schreef een recept uit op éen van die hedendaagse, absurd grote wenskaarten voor kinderen, waar hij een hele verzameling van had. Bürowwater, prissnitzverband, watten, verbandlinnen, etc. Onze dokter in Padang was een Fries. Zijn naam, dokter Zuringa, rook naar Bürowwater! Ik werd wakker door een enorme jeuk op de plek, die overeen kwam met deze, waar haar voet in het verband ging.

    10 nov. Zivkov treedt af
    10 nov. De muur in Berlijn
    13 nov. Cees Zoon over Ind. Lett.
    14 nov. Lydia, wijnproeverij
    28 nov. Elburg, Piet Smits
    [Noot van de bezorger]. []

Plaats een reactie